Ik ben geen politicus natuurlijk. Maar moest ík communiceren over de nieuwe coronamaatregelen, ik deed het helemaal anders dan premier Wilmès. Helder, duidelijk. Haar knullige officiële communicatie, hoe goed bedoeld ook, is alweer een misser van formaat. Een mooi voorbeeld van hoe communicatie níet moet. Schrijven voor internet: enkele tips voor politici.
1. Kies een sterke, motiverende titel
Wajoow zeg, wat een kop! Je leest het goed: we lanceren ein-de-lijk een strategie, na amper een half jaar corona. Een strategie waarvoor? Niet om de verspreiding van het virus tegen te gaan, maar voor ‘risicobeheer’ door ‘responsabilisering’. Duidelijk toch?
Nope, laat staan motiverend. Allemaal dure woorden zonder inhoud. Deze kop kon perfect boven een artikel over de bosbranden in de VS en Australië. Of over de moeizame vorming van de regering, de situatie in Wit-Rusland of zelfs de blootprentjes van Stan Van Samang en Sean Dhondt. Slechte kop dus, deze zegt helemaal niets. En is saai bovendien.
Waarom zeg je niet gewoon waar het over gaat? Helder, motiverend. Wat dacht je van een kop als: ‘Efficiënter én soepeler: 7 nieuwe regels om samen corona te verslaan‘?
2. Vat het artikel samen in een beknopte intro
Even kijken naar de openingsalinea van de officiële communicatie:
Niemand leest graag veel tekst. Daarom de intro: die vat het artikel bondig samen. Ze moet niet volledig zijn, details vind je verderop in de tekst. Maar gewoon de essentie meegeven, en je uitnodigen om verder te lezen. Dát is het principe van goede webcopy.
Maar nee, dacht de premier, we doen het ánders. Het is veel belangrijker om eerst te duiden wie al die knappe koppen zijn die vanmiddag samen koffiekoeken hebben gegeten. Misschien uit respect voor al deze grijze eminenties, en om daarmee die ‘responsabilisering’ uit de titel toe te lichten? Nee hoor, niks verantwoordelijkheid. Onze politieke managers kwamen blijkbaar gewoon samen ‘om zich te buigen over het werk van Celeval’.
Bij mij komt dan spontaan het beeld op van de straatwerkers. Eén van hen die een put graaft in het trottoir, en 15 man met fluohesje errond die, leunend op hun schop en sigaret in de mond, het hard labeur van commentaar voorzien.
De openingsalinea had heel anders gekund. Een suggestie: ‘Maximum 10 personen samen. Een mondmasker blijft verplicht, telewerk aanbevolen. Winkelen hoeft niet meer alleen. En de regels voor testen en quarantaine zijn soepeler. Dat zijn de belangrijkste nieuwe maatregelen om samen corona te verslaan. De 6 gouden regels, en sociale verantwoordelijkheid, blijven centraal.’
Is dat niet veel concreter? En klinkt het ook niet vlotter, zo’n mensentaal? Meer zelfs: je hebt daarmee meteen het bruggetje gemaakt om die cruciale gouden regels uit te leggen, en daarna de andere maatregelen uit te rollen.
3. Structureer de corpus voor een scanbaar geheel
Toegegeven, ik heb niet veel zin om aan het eigenlijke artikel te beginnen, als ik na titel en intro nog altijd niet weet waar het precies over gaat. Maar kom, we geven de premier het voordeel van de twijfel. Mijn oog speurt meteen intuïtief naar tussenkopjes zodat het vlot van blokje naar blokje kan springen.
Maar die tussenkopjes – die zijn er niet.
Nee, in de plaats daarvan structureert de premier haar tekst met passages in het cursief. In het cursief?! Dat gebruik je toch enkel wanneer je anderstalige woorden opneemt?
Toch niet, het kan blijkbaar ook voor de belangrijkste passages. Want cursief leest toch zo lekker op het scherm. Voor extra structuur vond de premier een andere knop in de editor: de onderlijning! Net zoals je dat doet met groene balpen en een latje op gedrukte stencils. Vroeger nog geleerd op school: een lijntje onder de kernwoorden. Slim onthouden.
Of toch bijna. Want kan er iemand! Mevrouw de premier! Erop wijzen! Dat lijntjes op internet – énkel kunnen voor links? Als ik een lijntje zie op mijn scherm, wil ik daar meteen op klikken. Om te ontsnappen naar een helderder pagina. Maar nee, zelfs dát is niet gegund. Lijntjes zonder dat je daarop kunt klikken: dit is zelfs bijna pestgedrag.
De conclusies?
Ik heb het artikel niet uitgelezen. Ook al is het nog zo belangrijk. Ik heb gewoon weggeklikt naar de site van De Standaard. Misschien is dat ook wel wat we moeten doen. Lees geen persberichten meer van de premier of van BE-alert. Wacht gewoon tot de kranten dit nieuws voor je filteren en de boodschappen deftig en helder voor je structureren.
Het gevolg? Ofwel bespaart de premier best op de redactiekosten van haar secretaris, en publiceert ze voortaan geen schriftelijke communicaties meer. Ofwel werft ze eindelijk een copywriter aan, zodat haar geschreven boodschappen het effect bereiken dat ze beoogt. Maar met dergelijke belabberde communicaties ga je ons land écht niet uit het rood halen.
Over copywriters gesproken, ik ken zo iemand. Ik ken er zelfs veel. Wordt het niet eens tijd om mensen met de juiste talenten in te zetten in de strijd tegen dat virus dat heel ons land kaalvreet? En om in te zetten op heldere communicatie mét effect? Je hoeft niet eens ver te zoeken.
Nobele groet,
Een nederig burger