Wat als het fout gaat?

Als kind hield het mij nachten wakker. Wat als het fout gaat?

Het circus was een magische plek. Gevaarlijke leeuwen sprongen door kleurrijke hoepels, zwarte paarden deden kunstjes met een blauwe ballerina op hun rug. Jongleurs vol glitters wierpen elkaar flessen, dolken en brandende fakkels toe. Altijd opnieuw struikelde de dwaze clown over zijn te grote lakschoenen.

Pas wanneer het licht doofde en de trommels dramatisch begonnen te roffelen, begon het écht. Langs hoge ladders klommen twee acrobaten traag naar de nok van de tent. Twee spots volgden hen omhoog, elk op hun piepkleine trapeze. Klaar om te slingeren.

Wat als het fout gaat? Vroeg ik — bijna veertig jaar later — aan Alexander Vantournhout. Nooit had ik hier een helder antwoord op gekregen. De choreograaf-acrobaatdanser glimlachte aan de telefoon. Bezorgd om mijn kinderlijke bezorgdheid.

Daar gingen ze! Hoog in de nok vlogen acrobaten door de lucht, grepen handen in elkaar, klikten lichamen aan elkaar vast. Eindigden sierlijke vluchten aan gespierde enkels en polsen, vingen zwabberende trapezes onmogelijke salto’s op.

Op de grond zette de spanning zich voort. Nog tijdens het applaus kwam uit de coulissen een grote groep acrobaten gesprongen. Ze bouwden razendsnel een metershoge menselijke piramide, lichaam op lichaam op lichaam. Met helemaal bovenaan een meisje in handstand, vrolijk smilend alsof het niets is.

‘Als het fout gaat?’, zei Alexander nuchter. ‘Dan vallen we. Niet alle acts lukken perfect. — Maar we kennen ons lichaam door en door, en voelen meteen als iets afwijkt. Dan passen we onze bewegingen aan en schakelen onmiddellijk over naar Plan B of C.’

Pas achteraf besefte ik de kracht van de metafoor. In een maatschappij waarin alles draait om succes, trainen acrobaten ook in goed falen. Dat is minstens even belangrijk.

We kijken naar bankdirecteurs, adviseurs, administrateurs en andere profiteurs. Misschien moeten we onze blik maar eens verbreden. En luisteren naar de levenswijsheid van de circusartiest.

Het interview lees je op de site van Schouwburg Noord.