“Il faut cultiver notre jardin.” Zo beëindigt Voltaire zijn beroemde roman Candide uit 1759. Systemen wankelen, idealen verkruimelen, structuren brokkelen af. Verwacht niet te veel meer van de grote geesten, zei de filosoof, zorg maar voor je eigen hof. Verandering begint bij jezelf.
Oké dan. In juni timmerde ik met mijn buurman een stevige plantenbak op mijn dakterras. Die vulde ik met lavasteentjes, vruchtbare grond en geloof in de toekomst. In zorgvuldige kuiltjes kwamen kwetsbare plantjes: mijn eigen hof. Iets om voor te zorgen. En verandering te brengen.
Niets te vroeg, want buiten werd het steeds grimmiger. De hele wereld volgt dag na dag hoe Israël een genocide voltrekt. Machthebbers van over de hele planeet kijken toe, kijken weg, en zetten hun persoonlijke strooptochten verder. Make The World Great Again.
En toch. Verstopt tussen de zwarte randen van het wereldnieuws haalt soms een enkeling de gazet. Die zorgt zó goed voor zijn eigen hof dat er nieuwe ecosystemen uit ontstaan. Warme gebaren van menselijkheid en hoop. Vruchtbare lapjes grond waar morgen een nieuwe wereld uit groeien kan.
De herfst is ingetreden. Felle kleuren trekken weg. Groene stengels worden bruin, planten laten hun kopjes zakken, de energie stroomt weer naar de wortels. Langzaam vervelt het lieflijke tuintje tot een dorre ruïne. Niet erg, dit duurt maar even. Zodat er volgende lente iets veel mooiers uit kan ontstaan.
